سازمان همكاريهاي شانگهاي وماجراجويي هاي غرب
کمانگير کمانگير

روزنامه آمريكايي "وال استريت ژورنال" در گزارشي در صفحه آن‌لاين خود تصريح كرد كه سازمان همكاريهاي شانگهاي و رشد فعاليت آن، غرب را غافلگير كرده است.  اين روزنامه وابسته به نومحافظه‌كاران آمريكا نوشته است : براي اينكه قدرتهاي هسته‌اي مستبد دوگانه را پيدا كنيد به سازمان همكاري‌هاي شانگهاي نگاهي بيندازيد.  "سران آن چين ، روسيه، پاكستان و ايران هستند كه با توجه به مواضع ضد آمريكايي آنها، مايه نگراني است".  به نوشته وال استريت ژورنال ، تا همين اواخر كشورهاي غربي در خواب بودند و نگراني از سازمان همكاري‌هاي شانگهاي نداشتند و دلايل آ نها معقول بود. اين سازمان اولين بار در سال ۱۹۹۶تاسيس شد و نام پنج كشور در شانگهاي را داشت كه شامل چين، روسيه، قزاقستان، قرقيزستان و تاجيكستان بود.  اين گروه بيشتر به منظور حل اختلافات مرزي و حل مشكلات گروههاي اقليت مثل اويغورها در چين تشكيل شده بود اما اين سازمان خيلي سريع تغيير كرد.  سه سال بعد پنج كشور تصميم گرفتند تا مبارزه با تروريسم را دستور كار خود قرار دهند و دليل آنها معنا داشت.  وال استريت ژورنال نوشته است: آسياي‌مركزي مشكلاتي داشت. نپال شورشياني داشت كه دست به خونريزي مي‌زدند. در سال ۲۰۰۱با پيوستن ازبكستان هدف آن تغيير كرد و براي مبارزه با تروريسم فعاليت نمود چرا كه القاعده در ازبكستان خيلي فعال شده بود.  به نوشته اين روزنامه افراطي آمريكا، سال گذشته اين نشست باز هم در اهداف خود تغييرات ديگري داد. مانور نظامي عظيم كه بطور عمده توسط چين تامين مالي شد با نام ماموريت صلح ۲۰۰۵برگزار گرديد كه بيانگر قدرت نظامي اين سازمان بود. شركت ‌كنند گان در آن مانور بيانيه‌اي دادند و از آمريكا خواستند تا پايگاههاي نظامي خود را در ازبكستان تعطيل كند كه نهايتا آمريكا دست به اين كار زد.  وال استريت ژورنال نوشته‌است: اين موفقيت موجب شد تا "محمود احمدي‌نژاد" رييس جمهور ايران را براي نشست امسال دعوت كنند تا فشار براي تغيير رفتار غرب با ايران را بخواهند.  چين اين احتمال را كه سازمان همكاري شانگهاي قصد دارد تا مقابل سازمان پيمان آتلانتيك شمالي " ناتو" در شرق باشد، رد كرده است حتي اگر اين هدف را هم داشته باشد سالهاي بسياري لازم دارد تا فن‌آوري و كارهاي لازم را در اين جهت انجام دهد. البته فروش تسليحات اين كشورها به يكد يگر مي‌تواند اين مساله را شد ني كند.  اين روزنامه آمريكايي افزوده است: در واقع وزنه سياسي اين سازمان است كه سبب نگراني آمريكا شده است. پوتين رييس جمهور روسيه در يك مقاله كه هفته گذ شته در روسيه چاپ شد، اين سازمان را سازمان نفوذ منطقه خطاب كرد. سازمان ملل هم يك دفتر رسمي در مقر اين سازمان به آنها داده است. " توسعه اين سازمان امسال هند و افغانستان را هم به سمت خود كشانده و مغولستان به عنوان يك جمهوري دمكراتيك بين روسيه و چين فشرده مي‌شود و فكر مي كند كه بايد با دقت تحولات اين سازمان را دنبال كند".  به نوشته وال استريت ژورنال ، البته جداي از مسائل انرژي دليل ديگري براي دهلي‌نو و كابل ديده نمي‌شود تا به اين سازمان ملحق شوند اما كشورهايي ديگري چون بلاروس و رييس جمهوري آن " الكساندر لوكاشنكو" خيلي مايل است كه به اين سازمان ملحق شود و اينها از جمله دلايلي است كه كنگره آمريكا بايد به دقت به برنامه هسته‌اي آمريكا و هند را زير نظر بگيرد.  وال استريت ژورنال نوشته است: نشست كنوني شانگهاي نشان ديگري از اين است كه چين قصد دارد نفوذ خود را در كشورهاي ديگر افزايش دهد درحالي كه آمريكا و كشورهاي آزاد ديگر، به آن توجه ندارند.  به نوشته اين روزنامه ، روابط تجاري چين با كشورهاي همسايه مثل ازبكستان شديدا افزايش يافته و روابط چين و روسيه هم اگرچه خيلي نزديك نيست ولي براي كاهش نفوذ آمريكا در منطقه آسياي ميانه خوب است.  وال استريت ژورنال مقاله خود را به جمله‌اي از "دونالد رامسفلد" به پايان برده كه گفته است: سازماني كه هدف خود را مبارزه با تروريسم مي داند، وقتي از كشوري مثل ايران دعوت مي‌كند، نشان مي‌دهد كه مقاصد ديگري در سر دارد.  آمريكا تمامي كشورهاي مخالف سياستهاي فزون خواهانه خود را در فهرست كشورهاي حامي تروريسم قرار داده است. همچنان  اجلاس سران سازمان همكاري شانگهاي با حضور سران كشورهاي عضو و ناظر، نمايند گان چند سازمان بين‌المللي و رييس جمهوري افغانستان به‌عنوان مهمان ويژه كشور ميزبان در چين برگزارشد.  ششمين‌اجلاس سران سازمان همكاري شانگهاي به‌علت مسايل منطقه‌اي وبين‌المللي، مخالفت چين و روسيه با د خالت آمريكا در اين اجلاس به‌منظورشركت نكردن ايران در اجلاس‌و افزايش نقش روزافزون اين سازمان در مسايل منطقه‌اي با ورود ايران هند، پاكستان و مغولستان به عنوان عضو ناظر مورد توجه رسانه‌هاي جهان قرار گرفت.  طرح آمريكا براي ممانعت ازدعوت از ايران و شركت "محمود احمدي‌نژاد" رييس جمهوري ايران دراين اجلاس باشكست مواجه‌شد و حال براساس بيانيه همين هفته و اهميت سران به ايران و كشورهاي ناظر، سازمان همكاري شانگهاي مي‌رود تا باشركت كشورهاي عضو و ناظر به‌يكي از مهمترين وبزرگترين سازمان‌هاي منطقه‌اي مورد توجه جهان تبديل شود. اظهارات چندي پيش " دونالد رامسفلد" وزير دفاع آمريكا در سنگاپور درباره سازمان همكاري شانگهاي و حضور ايران در اين سازمان نشان‌مي‌دهد كه واشنگتن اين سازمان را در مقابل اهداف خود در منطقه مي‌بيند.  باپذيرفته‌شدن‌ايران، هند، پاكستان و مغولستان به عنوان اعضاي ناظرسازمان همكاري شانگهاي درسال  ۲۰۰۴ميلادي، اين سازمان هم‌اكنون در مجموع  ۳۷ميليون كيلومتر مربع مساحت و دو ميليارد و ۷۰۰ميليون جمعيت را دربرمي‌گيرد.  اين ميزان، ۴۰درصد جمعيت جهان را تشكيل‌مي‌دهد و گستره وسيعي از دو قاره آسيا و اروپا را شامل مي‌شود. ديدگاههاي نزديك كشورهاي‌عضو و ناظر سازمان‌همكاري شانگهاي درباره بسياري از مسايل منطقه‌اي و بين‌المللي ازجمله مخالفت با جهان تك قطبي و يك‌جانبه - گرايي اين كشورها را بيش از پيش به هم نزديك كرده و به گفته كارشناسان، سازمان همكاري شانگهاي مي‌رود تا به سازماني قدرتمند در جهان تبديل شود.  از نظرايدئولوژيكي، اگرچه اعضاي رسمي وناظر سازمان همكاري شانگهاي داراي ديدگاهها وايدئولوژيك كاملا متفاوتي هستند،امااين كشورهابدون توجه به اين تفاوت، مسير همگرايي و همكاري را انتخاب كرده‌اند.  اين ديدگاه در سخنان سران سازمان همكاري شانگهاي نيز مطرح شد و برخي‌از سران تاكيد داشتند برغم اين كه كشورهاي عضو و ناظر داراي اديان مختلفي از اسلام تا بودا را شامل مي‌شود، اما كشورها بدون در نظرگرفتن اين اختلاف در مسير همگرايي حركت مي‌كنند.  سران سازمان همكاري شانگهاي در بيانيه پاياني خود نيز تاكيد كردند بايد به گفت‌وگو اهميت‌داد و تنوع تمدن‌ها و نظام‌ها را محترم‌شمرد و استقلال كشورها را مورد توجه و اهميت و احترام قرار داد.  كشورهاي شركت ‌كننده در ششمين اجلاس سران سازمان همكاري شانگهاي تصريح كردند نبايد به بهانه‌هاي اختلاف در نظام‌ها و ارزش‌هاي سياسي و فرهنگي و نيز اجتماعي در امور داخلي كشورهاي ديگر مداخله كرد، زيرا با همكاري مشترك مي‌توان باچالش‌هاي امنيتي برخورد كرد و درصورت اجماع‌نظر و پيشبرد گفت‌وگوي تمدن‌ها، مي‌توان تهديدها را برطرف كرد.  كشورهاي چين و مغولستان به بوديسم، روسيه به كليساي شرقي ارتدكس، هند به مذهب هندو وايران وپاكستان به‌اسلام‌اعتقاد دارند ودرمجموع چهارايدئولوژي درسازمان همكاري شانگهاي در كنار هم ديده مي‌شود، اما بيانيه اجلاس نشان مي‌دهد كشورهاي عضو و ناظر درپي آن هستند كه ضمن احترام به تمدن و فرهنگ و ايدئولوژي متفاوت يكديگر، نمونه‌اي‌ازهمگرايي منطقه‌اي را به نمايش بگذارند و بدون آنكه با يكد يگر به مقابله بپردازند ، اين منطقه مهم از جهان را در قرن حاضر به منطقه‌اي با ثبات، امن و صلح آميز تبدل كنند.

)استفاده ازمنابع خبري (

 

 

 

 


June 18th, 2006


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
مسایل بین المللی